Geachte leden van de raad,
Met gepaste trots presenteren wij met deze begroting 2026-2029 de laatste begroting in deze bestuursperiode.
Bestuurlijke context en koersvastheid
Naast de relatieve stabiliteit op lokaal niveau in Cranendonck, zorgen mondiale conflicten voor toenemende onzekerheid en instabiliteit – met negatieve effecten die voelbaar zijn, zowel ver weg als dichtbij. Op nationaal niveau bevinden we ons in een overgangsfase; het demissionaire kabinet Schoof I zal, ook na de Tweede Kamerverkiezingen van 29 oktober 2025, vooral op de spreekwoordelijke ‘winkel passen’. Dit leidt tot een zekere stilstand in besluitvorming over grote maatschappelijke opgaven, zoals bestaanszekerheid, wonen, veiligheid, jeugdzorg, klimaat- en energiebeleid, en het herstel van vertrouwen in de overheid.
Tegen deze achtergrond blijven wij in Cranendonck gefocust op datgene waar we als gemeente directe invloed op hebben. Dicht bij onze inwoners, verenigingen en ondernemers blijven we werken aan een toekomstbestendige en leefbare gemeente. Over hoe we dat willen doen, hebben wij tijdens de behandeling van de Kadernota 2026 met u van gedachten gewisseld. Deze begroting 2026–2029 is mede gebaseerd op de uitkomsten van dat debat.
U heeft daarbij duidelijk richting gegeven: zoveel mogelijk kiezen voor een beleidsarme begroting. Dat betekent: afmaken wat er ligt, geen onomkeerbare maatregelen nemen, bezuinigingen waar mogelijk inboeken en nieuwe ambities overlaten aan de nieuwe raad. Deze uitgangspunten zijn expliciet meegenomen in deze begroting.
Focus op brede welvaart
Deze begroting 2026–2029 markeert een bijzonder moment: het is de laatste begroting van deze raadsperiode én de eerste waarin de strategische visie Kompas voor Cranendonck een prominente plaats inneemt binnen de planning- en controlcyclus.
Met brede welvaart als leidend principe richten we ons in 2026 primair op het afronden van lopende trajecten, het versterken van vitale gemeenschappen, het verder uitwerken van ontwikkelprofielen voor onze zes kernen en het faciliteren van verantwoorde groei van de gemeente. Wat we doen, hoe we dat doen en met wie, is uitgebreid terug te lezen in de programma’s en paragrafen van deze begroting.
Vijf gezichtspunten
De signalen en richting die uw raad ons meegaf tijdens de behandeling van de Kadernota hebben wij zo goed mogelijk verwerkt in deze begroting. Daarbij hebben we de volgende vijf centrale gezichtspunten als leidraad genomen:
1. Afmaken wat er ligt
Met deze begroting zetten we in op het succesvol afmaken van wat we eerder zijn gestart. U treft dan ook weinig nieuwe ambities en projecten aan. Alleen al dit vraagt veel van onze organisatie, mede in het licht van de toenemende eisen die worden gesteld.
2. Versterking positie in de regio
Cranendonck raakt steeds intensiever betrokken bij gezamenlijke opgaven op landelijk en regionaal niveau. Complexe vraagstukken rondom opgaven dienen zich aan, vaak zonder duidelijke kaders of richting. De samenwerking op strategie en uitvoering vindt plaats met landelijke en regionale partijen zoals MRE, Midden Limburg, Brainport, Keyport, Defensie en meerdere gemeenschappelijke regelingen. De verwevenheid tussen de opgaven, de belangen én de partijen wordt steeds groter. Daar moeten en willen we een rol spelen om de belangen van Cranendonck optimaal te vertegenwoordigen en verder te brengen. Dit vraagt om strategisch denkvermogen en slagkracht, zodat Cranendonck haar rol binnen deze netwerken en processen op een volwaardige manier kan vervullen. Daarnaast is het essentieel dat we deze strategische opgaven effectief kunnen vertalen naar onze eigen organisatie. Hiervoor is een versterking van strategische slagkracht nodig door extra formatie.
3. Balans in capaciteit/uitvoering op orde
We hebben onze beschikbare capaciteit zorgvuldig en kritisch geëvalueerd. Dit heeft geleid tot bewuste keuzes die gericht zijn op het versterken van de fundamenten van onze organisatie. Door gerichte investeringen brengen we de basis op orde en bouwen we aan een stabiele en toekomstbestendige organisatie.
Naast gerichte uitbreiding hebben we ook kritisch gekeken naar onze bestaande formatie. Door scherp te sturen op efficiëntie stellen we ons de taak om binnen de huidige organisatie een winst van 1,5 fte te realiseren. Deze efficiencywinst draagt gedeeltelijk bij aan de dekking van de gewenste formatie-uitbreiding. Zo versterken we de fundamenten van onze organisatie met een gebalanceerde inzet van capaciteit en middelen.
4. Een solide begroting met realiteitszin
Door de huidige grenzen op het gebied van uitvoering aan te pakken en werk te maken van het versterken van onze rol in de regio, kenmerkt deze begroting zich door realiteitszin. In die zin is het ook een solide begroting met een betere balans in opgaven en uitvoering.
5. Een verantwoorde overdracht
Met deze begroting zorgen we voor een verantwoorde overdracht voor het bestuur dat na de verkiezingen van maart 2026 aantreedt. Het raadsprogramma is grotendeels uitgevoerd en er is geïnvesteerd in de basis op orde. Voor de investeringen zien we dekking uit o.a. het doorvoeren van een grotere doelmatigheid, het benutten van de financiële buffer, een stijging van de OZB en het stofkammen van de hele begroting.
Samen blijven we investeren in de toekomst van Cranendonck
Ondanks de uitdagingen van deze tijd blijven we, vanuit ons Kompas voor Cranendonck, koersvast en toekomstgericht handelen. In samenspraak met uw raad, onze inwoners, verenigingen en ondernemers blijven we investeren in de kracht en kwaliteit van onze mooie gemeente.
Vanuit die gedachte bieden wij u deze begroting 2026-2029 aan.
Roland van Kessel
Karel Boonen
Hennie Driessen
Jordy Drieman