Programma 1: Wonen + Leven

Missie

Terug naar navigatie - Programma 1: Wonen + Leven - Missie

Cranendonck wil een plek zijn waar inwoners prettig wonen, werken en elkaar ontmoeten met voorzieningen die passen bij de schaal van onze dorpen en met respect voor het landschap. We bouwen voldoende (betaalbare) woningen, versterken de bereikbaarheid en geven ruimte aan duurzame ontwikkeling in het buitengebied. Budel en Maarheeze vervullen daarbij een centrumfunctie voor voorzieningen; andere kernen profiteren mee van dit aanbod.

Wonen, werken en mobiliteit

Cranendonck is zowel woon- als werkgemeente. De lokale economie vormt een schakel tussen Weert en de Brainportregio. Veel inwoners kunnen dichtbij huis werken, wat de binding met de gemeenschap versterkt. Maarheeze is een essentiële knoop in het regionale mobiliteitsnetwerk; daardoor zijn alle kernen goed verbonden met Weert en Eindhoven. De auto blijft belangrijk, maar het gebruik van OV en deel- en alternatieve mobiliteit groeit.

Buitengebied, recreatie en landschap

Ons landschap is “de tuin” van Cranendonck: een gezonde en uitnodigende leefomgeving waar je kunt bewegen, ontspannen en ondernemen in de vrijetijdseconomie. De toekomst van de agrarische sector ligt in verbreding en verduurzaming, met een rol in de circulaire economie. Omdat de ruimte schaars is, maakt de gemeente duidelijke keuzes en geeft ze richting aan agrarische initiatiefnemers.

Schaalsprong

De Metropoolregio Eindhoven (MRE) groeit uit tot de sterkste economische regio van Nederland. Cranendonck is één van de 21 gemeenten in deze regio. Die groei brengt uitdagingen met zich mee  o.a.  op het gebied van woningbouw, mobiliteit en werklocaties. Om toekomstbestendig te blijven, is een schaalsprong nodig, ook voor Cranendonck. We willen die maken in balans met een aantrekkelijke leefomgeving en brede welvaart. Daarom werken we aan een langetermijnvisie richting 2040, waarin economische ontwikkeling hand in hand gaat met kwaliteit van leven, natuur en een vitaal buitengebied.

 

1 Product Wonen

Wat wil de raad bereiken?

Terug naar navigatie - 1 Product Wonen - Wat wil de raad bereiken?

Duidelijke en eenvoudige ruimtelijke regels voor het hele grondgebied van de gemeente Cranendonck met ruimte voor initiatief, participatie en maatwerk

Terug naar navigatie - 1 Product Wonen - Wat wil de raad bereiken? - Duidelijke en eenvoudige ruimtelijke regels voor het hele grondgebied van de gemeente Cranendonck met ruimte voor initiatief, participatie en maatwerk

Met de Omgevingswet komen alle regels voor de fysieke leefomgeving in één omgevingsplan. We werken toe naar heldere, geharmoniseerde regels voor het hele grondgebied, met ruimte voor participatie en maatwerk. Initiatieven begeleiden we via vergunningen en het traject ‘idee verkennen’, waarin we wenselijkheid en haalbaarheid vooraf toetsen.

Wat gaan we ervoor doen?

Een sterke ruimtelijke kwaliteit met een dorps karakter

Terug naar navigatie - 1 Product Wonen - Wat wil de raad bereiken? - Een sterke ruimtelijke kwaliteit met een dorps karakter

We behouden en versterken het dorpse karakter van alle kernen door zorgvuldige inpassing van woningbouw en andere ruimtelijke ontwikkelingen die bijdragen aan de kwaliteit van de leefomgeving.

Wat gaan we ervoor doen?

Voldoende en betaalbare woningen passend bij de identiteit van onze dorpen

Terug naar navigatie - 1 Product Wonen - Wat wil de raad bereiken? - Voldoende en betaalbare woningen passend bij de identiteit van onze dorpen

Cranendonck werkt aan voldoende en betaalbare woningen voor haar inwoners. In 2040 kent Cranendonck een evenwichtige woningbouwontwikkeling in alle kernen, waarbij per dorp is gebouwd volgens de eigen ruimtelijke identiteit, demografische behoefte en ontwikkelpotentie. Alle kernen kunnen zich organisch ontwikkelen, maar in Maarheeze ligt een accent op intensievere woningbouw dan in de overige kernen; in Budel ligt een accent op de economische ontwikkeling. In de vergadering van september 2025 heeft de raad de ontwikkelkaarten als leidraad voor de woningbouwontwikkeling t.b.v. de autonome groei van de 6 dorpskernen tot 2040 vastgesteld.

Wat gaan we ervoor doen?

Wonen in balans met andere ruimtelijke functies (werken, natuur, landbouw)

Terug naar navigatie - 1 Product Wonen - Wat wil de raad bereiken? - Wonen in balans met andere ruimtelijke functies (werken, natuur, landbouw)

In 2040 is wonen in Cranendonck in balans met andere ruimtelijke functies zoals werken, natuur, landbouw en infrastructuur, waarbij woningbouw zorgvuldig wordt afgewogen tegen ecologische, economische en landschappelijke waarden.

Wat gaan we ervoor doen?

2 Product Mobiliteit

Wat wil de raad bereiken?

Terug naar navigatie - 2 Product Mobiliteit - Wat wil de raad bereiken?

Een mobiliteitstransitie die past bij de omvang en schaal van Cranendonck met een betere positie voor voetganger, fietser en OV, maar blijvend ruimte voor de auto

Terug naar navigatie - 2 Product Mobiliteit - Wat wil de raad bereiken? - Een mobiliteitstransitie die past bij de omvang en schaal van Cranendonck met een betere positie voor voetganger, fietser en OV, maar blijvend ruimte voor de auto

De Brainportregio staat voor grote opgaven: economische groei, woningnood, verduurzaming, gezond leven en klimaatbestendigheid. Dit vraagt om een toekomstbestendig mobiliteitssysteem. De Regionale Mobiliteitsvisie 2040 schetst een gezamenlijk beeld van mobiliteit in de regio, gericht op leefbaarheid en bereikbaarheid. De gemeenteraad van Cranendonck stemde op 25 juni 2024 in met deze visie, waarin de mobiliteitstransitie centraal staat.

Op 20 mei 2025 heeft de raad ook ingestemd met het Masterplan Mobiliteit 2040. Hierin zijn de regionale ambities vertaald naar Cranendonck. Het plan zet in op gedragsverandering: meer lopen, fietsen en gebruik van collectieve mobiliteit, en bewuster autogebruik. Zo werken we toe naar een betere balans tussen mobiliteit en leefomgeving. 

Wat gaan we ervoor doen?

Verkeersveilig, leefbaar en bereikbaar Cranendonck

Terug naar navigatie - 2 Product Mobiliteit - Wat wil de raad bereiken? - Verkeersveilig, leefbaar en bereikbaar Cranendonck

We willen dat Cranendonck nu en in de toekomst verkeersveilig, leefbaar en bereikbaar is en een goede infrastructuur voor fietsers en voetgangers heeft. 

Wat gaan we ervoor doen?

3 Product Accommodaties

Wat wil de raad bereiken?

Terug naar navigatie - 3 Product Accommodaties - Wat wil de raad bereiken?

Een ontmoetingsplaats in iedere kern voor en door inwoners

Terug naar navigatie - 3 Product Accommodaties - Wat wil de raad bereiken? - Een ontmoetingsplaats in iedere kern voor en door inwoners

Iedere kern beschikt over een eigen ontmoetingsplaats. Ze fungeert als ankerpunt van een samenredzame gemeenschap, van een netwerk van inwoners dat omkijkt naar elkaar. De ontmoetingsplaatsen worden gedragen door en voor inwoners en gefaciliteerd door de gemeente.

Wat gaan we ervoor doen?

4 Product Openbare ruimte

Wat wil de raad bereiken?

Terug naar navigatie - 4 Product Openbare ruimte - Wat wil de raad bereiken?

Een veilige en gezonde leefomgeving

Terug naar navigatie - 4 Product Openbare ruimte - Wat wil de raad bereiken? - Een veilige en gezonde leefomgeving

De gemeente streeft naar een leefomgeving die actief bijdraagt aan het welzijn van haar inwoners. Dit betekent dat milieu-, klimaat- en ruimtelijk beleid niet alleen gericht zijn op het beperken van schade (zoals vervuiling of overlast), maar juist op het creëren van positieve effecten op gezondheid, comfort en leefkwaliteit. 

Wat gaan we ervoor doen?

5 Product Duurzaamheid

Wat wil de raad bereiken?

Terug naar navigatie - 5 Product Duurzaamheid - Wat wil de raad bereiken?

Een beleefbaar en natuurrijk landschap met ruimte voor recreatie, ondernemerschap en circulaire agrarische productie

Terug naar navigatie - 5 Product Duurzaamheid - Wat wil de raad bereiken? - Een beleefbaar en natuurrijk landschap met ruimte voor recreatie, ondernemerschap en circulaire agrarische productie

We combineren welzijn, recreatie en ondernemerschap met landschapsversterking en de doorontwikkeling van de agrarische sector richting verbreding en verduurzaming.

Wat gaan we ervoor doen?

Een Cranendonckse energietransitie die voldoet aan de nationale en Europese klimaatdoelstellingen

Terug naar navigatie - 5 Product Duurzaamheid - Wat wil de raad bereiken? - Een Cranendonckse energietransitie die voldoet aan de nationale en Europese klimaatdoelstellingen

Sinds 2020 zijn de nationale en Europese klimaatdoelen aangescherpt, met hogere eisen voor CO2-reductie en groene energieproductie. Hoewel de aandacht voor energietransitie in Den Haag lijkt af te nemen en een duidelijke koers ontbreekt, zet Cranendonck de verduurzaming voort met focus op uitvoering. Nieuwe uitdagingen zoals netcongestie, ruimtegebrek en geopolitieke onzekerheid vragen om flexibiliteit. In afwachting van landelijke richting blijft Cranendonck bijdragen aan de actuele klimaatdoelen.

Wat gaan we ervoor doen?

Relatie met verbonden partijen programma Wonen + Leven

Relatie met verbonden partijen - Programma 1

Terug naar navigatie - Relatie met verbonden partijen programma Wonen + Leven - Relatie met verbonden partijen - Programma 1

In overeenstemming met de vernieuwde BBV-richtlijnen wordt in elk programma beknopte informatie gegeven over de verbonden partijen die hiermee een relatie hebben. Voor dit programma zijn dat de onderstaande verbonden partijen. Meer gedetailleerde informatie over deze partijen is terug te vinden in de paragraaf Verbonden partijen.

Omgevingsdienst Zuidoost Brabant

Doel: De Omgevingsdienst Zuidoost Brabant (ODZOB) voert namens de provincie Brabant en 21 gemeenten (milieu)taken uit op het gebied van vergunningverlening, toezichthouden en handhaving.

Financiële informatie: (x €1.000,-)

  2024 2025** 2026 2027 2028 2029
Milieutaken (basis- en verzoektaken) 477 617 598 598 598 598
Programma regionale samenwerking 64 71 73 73 73 73
Overige opdrachten* 315 250 250 250 250 250
Totale bijdrage gemeente Cranendonck 856 938 921 921 921 921

* Schatting van de taken buiten het werkprogramma.

** Vanaf 2025 valt een deel van de overige taken onder de basistaken.

Beleidsindicatoren programma Wonen + Leven

Overzicht baten en lasten programma Wonen + Leven

Overzicht baten en lasten programma 1

Terug naar navigatie - Overzicht baten en lasten programma Wonen + Leven - Overzicht baten en lasten programma 1
Bedragen x €1.000
Exploitatie Realisatie 2024 Begroting 2025 na wijzigingen Begroting 2026 Begroting 2027 Begroting 2028 Begroting 2029
Lasten
1.1 Wonen 2.595 2.177 2.767 2.480 2.292 2.173
1.2 Verkeer en vervoer 3.812 3.784 3.989 4.597 4.524 4.624
1.3 Leefbaarheid 1.684 1.694 1.505 1.614 1.632 1.631
1.4 Openbare ruimte 7.253 7.027 7.806 7.931 7.913 7.797
1.5 Duurzaamheid 1.740 1.814 858 792 792 792
Totaal Lasten 17.085 16.496 16.925 17.415 17.154 17.016
Baten
1.1 Wonen 1.247 1.133 886 827 827 827
1.2 Verkeer en vervoer 217 163 38 38 38 38
1.3 Leefbaarheid 175 120 90 90 90 90
1.4 Openbare ruimte 5.532 5.249 6.066 6.142 6.137 6.135
1.5 Duurzaamheid 160 264 0 0 0 0
1.9 Mutaties reserves programma 1 0 -26 0 0 0 0
Totaal Baten 7.331 6.902 7.081 7.098 7.093 7.091
Gerealiseerd saldo van baten en lasten -9.754 -9.594 -9.844 -10.317 -10.061 -9.925
Stortingen in reserves
1.9 Mutaties reserves programma 1 3.051 805 230 230 80 80
Onttrekkingen uit reserves
1.9 Mutaties reserves programma 1 4.180 518 492 495 345 345
Mutaties reserves 1.130 -287 262 265 265 265